Διαταραχή λόγου και ομιλίας

Είναι μία διαταραχή κατά την οποία εμφανίζονται δυσκολίες στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων σε λέξεις στο φωνολογικό σύστημα της γλώσσας . Δηλαδή μια ομάδα ήχων δεν έχει κατακτηθεί σωστά με αποτέλεσμα πολλοί ήχοι να προφέρονται λανθασμένα σε σχέση με την χρονολογική ηλικία του παιδιού

Ποιες είναι οι διαταραχές του λόγου;

Οι διαταραχές του λόγου περιλαμβάνουν δυσκολίες στην κατανόηση, στην έκφραση ή στη χρήση του λόγου. Οι δυσκολίες αυτές, μπορεί να επηρεάζουν το περιεχόμενο, δηλαδή τις έννοιες ή το λεξιλόγιο, τη μορφή, δηλαδή τη σύνταξη, μορφολογία, γραμματική, φωνολογία και τη σωστή χρήση, δηλαδή κατά πόσο ο λόγος που χρησιμοποιείται είναι κατάλληλος για τη συγκεκριμένη επικοινωνιακή στιγμή.   Οι δυσκολίες αυτές επηρεάζουν περίπου το 19% του γενικού πληθυσμού και διαχωρίζονται στις πιο κάτω κατηγορίες:

Γενική καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου: Το παιδί παρουσιάζει μία αργοπορία στην εξέλιξη του λόγου σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Η αργοπορία αυτή επηρεάζει όλους του τομείς του λόγου, λεξιλόγιο, γραμματική, κατανόηση.

Ειδική Γλωσσική Διαταραχή: Είναι μία αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από αργό ρυθμό γλωσσικής ανάπτυξης και έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την έντονη δυσκολία στη χρήση των λειτουργικών μορφημάτων π.χ. άρθρα , προθέσεις και της γραμματικής μορφολογίας π.χ. καταλήξεις. Παρουσιάζεται σε ποσοστό 7% του πληθυσμού.

Πραγματολογικές Διαταραχές-Πραγματολογική Γλωσσική Διαταραχή: Διαταραχές που σχετίζονται με τη σωστή χρήση του λόγου.

 Ποιες είναι οι διαταραχές της ομιλίας;

Διαταραχή της Άρθρωσης:

Είναι η δυσκολία στη σωστή παραγωγή των ήχων που έχει ως αποτέλεσμα τη μη κατανοητή- δυσνόητη ομιλία. Χαρακτηρίζεται από: Αφαιρέσεις ήχων π.χ. «πίτι» αντί «σπίτι», «πότα» αντί «πόρτα»
Αλλοιώσεις ήχων π.χ. «θπίτι» αντί «σπίτι», «δώνη» αντί «ζώνη»
Αντικαταστάσεις ήχων π.χ. «κόπι» αντί «τόπι», «σπίκι» αντί «σπίτι»

Φωνολογική Διαταραχή: 

Έχει ως χαρακτηριστικό τη λανθασμένη αποτύπωση των φωνολογικών κανόνων, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται ομάδες ήχων. Η διαταραχή  αυτή εκδηλώνεται με πολλαπλές αλλοιώσεις, παραλείψεις και μεταθέσεις ήχων και συλλαβών.

Τραυλισμός:

Ο τραυλισμός αποτελεί διαταραχή επικοινωνίας κατά την οποία η ροή ομιλίας διακόπτεται από επανάληψη (λέξης, συλλαβής ή φωνήματος), επιμήκυνση φωνήματος, μπλοκάρισμα, επαναδιατύπωση, παρεμβολή ήχων/φωνημάτων, τα οποία διαφέρουν ποιοτικά και ποσοτικά από αυτά που εμφανίζονται στην ομιλία ατόμων που δεν τραυλίζουν. Άτομα που τραυλίζουν μπορεί να παρουσιάζουν και δευτερεύουσες μη λεκτικές συμπεριφορές όπως είναι οι ακόλουθες:

• Η αποφυγή βλεμματικής επαφής,
• επαναλαμβανόμενες ρυθμικές κινήσεις των άκρων, μορφασμοί,
• πίεση των χειλιών,
• κλείσιμο των ματιών κτλ.
• Τέλος όταν μιλάμε για «τραυλισμό» δεν πρέπει να ξεχνάμε τις συναισθηματικές του προεκτάσεις. Αρκετά άτομα που τραυλίζουν νοιώθουν ντροπή, θυμό, απογοήτευση, άγχος, άρνηση για τον τραυλισμό κτλ. (Guitar, 1998).

 Φωνητικές Διαταραχές / Δυσφωνίες: 

Οι διαταραχές φωνής ποικίλλουν σε σοβαρότητα, από ολοκληρωτική απουσία φωνής (αφωνία) έως διάφορα επίπεδα σοβαρότητας φωνητικής βλάβης (δυσφωνία).

Οι διαταραχές μπορεί να επηρεάζουν μία ή περισσότερες φωνητικές παραμέτρους όπως είναι για παράδειγμα: το σύνηθες ύψος, η φωνητική έκταση  στην οποία πραγματοποιούνται οι αλλαγές  ύψους, η ένταση, η ποιότητα φώνησης, η αντήχηση, η ικανότητα της φωνής για σταθερότητα, αλλά και ευλυγισία κατά τη διάρκεια φώνησης.

Ως εκ τούτου, οι  φωνές με διαταραχή ποικίλλουν στην κατηγοριοποίησή τους, από φωνές λειτουργικά μη αποτελεσματικές, με διαβαθμίσεις της μη λειτουργικότητας, έως μη ευχάριστες αισθητικά, η πιο λίγο σοβαρή μορφή διαταραχής.

 

Καθυστέρηση λόγου ή Γλωσσική διαταραχή περιγράφει την κατάσταση εκείνη κατά την οποία παρουσιάζονται προβλήματα στη χρήση του γλωσσικού συστήματος, είτε στο σύνολό του, είτε σε κάποια ή κάποιο από τα επιμέρους στοιχεία που το αποτελούν. Τα παιδιά με δυσκολίες στο λόγο δεν αποτελούν μια ομοιογενή ομάδα. Για να γίνουν κατανοητές οι γλωσσικές διαταραχές των παιδιών μπορούμε

α) να συγκρίνουμε την γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού με «φυσιολογικούς» χρήστες της γλώσσας της ίδιας χρονολογικής ηλικίας ή/και

β) να προσδιορίσουμε ειδικά χαρακτηριστικά ή δομές που είναι ανεπαρκή και απαιτούν προσοχή ή/και

γ) να προσδιορίσουμε  την κατάσταση ή την αιτία που συσχετίζεται με την γλωσσική διαταραχή